Trojka vrouwen: de Russische vrouwen die door de Tweede Wereldoorlog in deze regio terecht zijn gekomen.

 

Deze “Russische maedjes” zijn geboren in het Rusland van Lenin. Ze zijn opgegroeid onder het terreurregime van Stalin. Ze werden gedwongen om als slavin, zogenaamde “Ostarbeiterin”, te gaan werken in het Duitsland van Hitler. Daar hebben ze Nederlandse jongens (door de “Arbeitseinsatz”) leren kennen. Met hen zijn ze op het einde van de oorlog de grens over gekomen. Ze zijn hier getrouwd en hebben kinderen gekregen. Ze moesten proberen te integreren in een voor hen vreemd land, in onwetendheid over wat er met hun familieleden was gebeurd. Hun leven ging niet over rozen. Maar uiteindelijk vonden ze allemaal hun weg in onze gemeenschap.

De Trojka-vrouwen organiseerden vaak Russische feestavonden. Maar het was vooral een gezelligheidsvereniging waar de vrouwen, die allemaal dezelfde geschiedenis deelden, samen konden zijn. Ze konden er  samen praten, samen lachen, samen zingen en samen hun verdriet delen.

In nazi-Duitsland werkten in de oorlog negen miljoen Europese dwangarbeiders. Drie miljoen dwangarbeiders kwamen vanuit de toenmalige Sovjet-Unie. Hieronder waren ruim 1,5 miljoen vrouwen. De eerste groep van dwangarbeiders uit Rusland bestond uit jonge vrouwen vanaf 16 jaar, de zogenaamde “Ostarbeiterinnen” . Zij zouden onder erbarmelijke leef- en werkomstandigheden, dermate worden uitgeput, dat velen door ziekten en uitputting bezweken. Zij moesten verplicht het merkteken OST op hun kleding dragen.

 Russinnen van 16 tot 18 jaar werden opgepakt en op transport naar Duitsland gezet. Zonder extra kleren of eten werden ze naar het station gebracht, en in goederenwagons gepropt die richting westen gingen. De treinreis naar het westen duurde 2 weken. Alle Trojka vrouwen hadden vreselijke herinneringen aan deze treinreis. Ze werden overgebracht naar opvangkampen 2½ duizend kilometer van huis. De Russinnen werden te werk gesteld in munitie- en dakpannen fabrieken onder andere in Brüggen en Bracht.

  Het aantal Nederlanders dat in nazi-Duitsland gedwongen moest werken, ligt rond de 500.000. Ze kregen in 1943 een oproep van de Duitsers om in Duitsland verplicht te gaan werken. In de dakpannenfabrieken in Brüggen en Bracht kwamen ook Reuverse en Beeselse jongens terecht. Er ontstonden liefdesrelaties tussen Russinnen en de Nederlanders

 In de herfst van 1944 besloten de Russinnen die een Nederlandse vriend hadden om te vluchten naar Nederland.  Het was een hele gevaarlijke tocht. Het risico was heel groot. Toen ze in Reuver, Beesel en Swalmen aankwamen moesten ze onderduiken. Het was een gevaarlijke situatie voor de vrouwen, hun vrienden en de familie van de vrienden.

Tijdens de evacuatie gingen de Russinnen mee met hun schoonfamilie naar Drenthe of Friesland. Sommige vrouwen moesten hun vriend gewond in het lazaret in de Moutfabriek van Swalmen achter laten. De meeste vrouwen konden niet meer spreken omdat men dan zou horen dat ze buitenlands waren. Ze deden vaak alsof ze “doofstom”  waren. 

Na de oorlog keerden ze allemaal terug. Maar er was nog altijd gevaar. Er kwamen Russische militairen in het land om de Russinnen naar Rusland te brengen, de zg. repatriëring van Displaced Persons. De militairen beriepen zich op afspraken uit de conferentie van Jalta. De meeste vrouwen trouwden snel met hun Nederlandse vrienden zodat ze Nederlandse werden. De vrouwen moesten proberen te integreren in een voor hen vreemd land.

In Reuver werd de vereniging Trojka opgericht waar alle Russinnen lid van werden. Een keer per jaar werd een feestavond georganiseerd die door alle leden werd bezocht. Alle vrouwen hadden hun eigen verhaal en iedereen ging daar op haar eigen manier mee om.

Eind jaren 50 kwam er voor de Russische vrouwen een einde aan de onzekerheid over het lot van hun familie in Rusland. Er kwamen brieven uit Rusland. Veel familieleden leefden nog. Veel Russinnen gingen op bezoek bij hun familieleden. Familieleden kwamen ook in Nederland op bezoek.

De Trojka vrouwen zijn elkaar altijd blijven bezoeken. Ook toen ze al behoorlijk op leeftijd raakten. De meeste vrouwen hebben een hoge leeftijd bereikt. Ze hebben veel meegemaakt. Ze verwerkten dat allemaal op hun eigen manier. Ze verdienen groot respect. Hun verhaal mag niet verloren gaan. De meeste vrouwen kregen kinderen en kleinkinderen en zelfs achterkleinkinderen. In onze regio zijn er dus veel mensen met Russische wortels. Door de levenskracht van deze sterke vrouwen.